Waubach, Sint Jozefkerk
De neogotische Sint Jozefkerk te Waubach (Landgraaf-Ubach over Worms) is gebouwd in de jaren 1868-1877 naar een ontwerp van de Belgische architect François van Schoubroeck (Berchem, 1832-1870). De kerk werd gebouwd door aannemer Jan van Groenendael uit Nunhem voor een bedrag van 49.700 gulden. Door de parochianen werden ‘eenvoudige’ werkzaamheden zoals grondwerk, het bakken van metselstenen en steigerwerk in eigen beheer uitgevoerd. Door geldgebrek werd het oorspronkelijk bouwplan aangepast. Zo werd de toren ca. 10m verlaagd. Ter vervanging van het vervallen parochiekerkje uit 1818.
Het is een driebeukige basilicale kruiskerk met een driezijdig gesloten koor, vier traveeën, een aangebouwde sacristie en een westtoren met ingesnoerde naaldspits. Opgetrokken in baksteen, gedekt door een zadeldak met leien. Georiënteerd. Kruisribgewelven.
De oorspronkelijk polychromie uit 1904 heeft men in 1948 vervangen door wandschilderingen van Jacques Verheyen uit Echt. Renovatie in 2012. Rondom de kerk ligt het kerkhof.
De enige neogotische kerk in de Oostelijke Mijnstreek.
Dichtstbijzijnde kolenmijn: mijn Julia in Eygelshoven, productieperiode 1926-1974
Rijksmonument nr 23865.
Parochie Sint Jozef
Eeuwenlang vormden het Overworms Kwartier (het tegenwoordige Ubach over Worms) en Ubach (thans Duits) een bestuurlijke eenheid. Op kerkelijk gebied echter vormde het riviertje de Worms de grens tussen de bisdommen Keulen en Luik. De gehuchten Waubach en Groenstraat behoorden zodoende tot de eeuwenoude parochie Eygelshoven (van vóór het jaar 1000). De grote afstand tot de St. Janskerk in Eygelshoven, bijna een uur gaans over vaak moeilijk begaanbare veldwegen, was voor de bewoners van Waubach reden te strijden voor een eigen kerkje.
Rond 1700 verleenden de Spaanse koning Karel II en de Luikse bisschop toestemming voor de bouw van een rectoraats/hulpkerkje aan de huidige Kerkberg te Waubach. Sint Joseph werd de patroonheilige. Voor doop, huwelijk en begrafenis bleef de Overwormse bevolking echter nog aangewezen op de moederkerk in Eygelshoven.
Onder de kerkelijke hervorming tijdens de Franse overheersing werd het rectoraatskerkje in 1803 verheven tot parochiekerk. Het bouwvallig geworden gebouwtje werd met uitzondering van de toren afgebroken en op dezelfde plaats werd een nieuwe grotere kerk gebouwd die in 1818 in gebruik werd genomen.
Halverwege de 19de eeuw gingen stemmen op voor een nieuwe kerk. De parochiekerk aan de Kerkberg bleek nogal wat nadelen te hebben: was te klein, lag voor de bewoners van de Groenstraat te ver weg en door de drassige ondergrond waren de fundamenten en het dak ernstig aangetast. Bovendien wilde men een kerkgebouw dat alle andere in de omgeving zou overtreffen, en de parochianen waren bereid hiervoor grote offers te brengen. De toenmalige burgemeester bijvoorbeeld schonk een stuk grond aan de Kerkstraat voor de bouw van de nieuwe kerk en het nieuwe kerkhof. Centraal gelegen in de parochie tussen de kerkdorpen Waubach en Groenstraat. De nieuwe, grote neogotische kerk werd 11 september 1877 onder grote festiviteiten ingezegend.
De ramen
De kerk heeft spitsboogvensters tussen steunberen, en roosvensters in de westtoren, de transeptgevels en de vensterkoppen. De vensters zijn beglaasd met nonfiguratieve, decoratieve glas-in-loodramen met licht getinte ruitjes. Tussen de ramen subtiele verschillen, in de vensterkoppen drie-, vier-, vijf-, zes- en zevenpas-ramen. Jaar van plaatsing ca. 1965, maker onbekend (wellicht Jos Stassen (1921-2001))
In de toren een Mariaraam uit 1900 en in de toegangsdeuren in de kerk twee ornamentramen uit 1900.
De oorspronkelijke kleurrijke, figuratieve glas-in-loodramen uit omstreeks 1880 werden begin jaren vijftig (?) van de vorige eeuw vervangen door neutrale decoratieve ramen. Of dit dezelfde ornamentramen zijn als de huidige, is onbekend.
Bronnen:
Website Kerkgebouwen in Limburg/Ubach over Worms
Website Forschungsstelle Glasmalerei des 20. Jahrhunderts/Limburg, Landgraaf-Ubach over Worms
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Jozefkerk-(Waubach)
J. Born (red.) Monumenten te kijk gezet, Kerken in Landgraaf, serie: Kijk op Landgraaf 8, Heemkundevereniging Landgraaf, 2013
H.M.H. Goossens, ‘Bij het 175-jarig jubileum van de parochie St. Joseph te Waubach-Groenstraat en het eeuwfeest van de gelijknamige parochiekerk’ (Waubach/Groenstraat, 1978)
