Kerkrade-Holz, Catharinakerk
De kerk
De H. Catharinakerk in de wijk Holz van de gemeente Kerkrade is gebouwd in eigen beheer in de jaren 1927-’28 naar een ontwerp van architect Anton Bartels (1879-1966) uit Heerlen. Bouwkosten kerk en pastorie 165.000 gulden.
Het is een neo-romaanse, basilicale kruiskerk met apsis en twee apsidiolen (apsiskapellen). Het geplande dubbele torenfront is nooit uitgevoerd. Opgetrokken in Kunradersteen. De lengte-as loopt van zuid naar noord (= priesterkoor). Middenschip en transept onder een zadeldak zijn even hoog en gedekt met leien. De zijbeuken hebben een lessenaarsdak..
Onder de dakgoot van de apsis en apsidiolen bevindt zich een tandvormig fries. De topgevels van het schip en het transept hebben een rechthoekig klimmend fries. Onder de daklijst van de overige gevels van het schip en het transept een mijterfries. De zijbeuken hebben een rondboogfries.
Tegen de voorgevel twee forse steunberen, waartussen een portiek met hoofdingang, dat aan de bovenzijde is afgedekt met een zware betonnen, uitkragende luifel. Boven in de topgevel tussen de steunberen zijn de klokken opgehangen.
De pastorie is via de sacristie met het kerkgebouw verbonden.
Om onbekende redenen is het oorspronkelijk ontwerp met twee torens in de voorgevel niet uitgevoerd, waardoor een aanzienlijk kleinere kerk zonder het laatste travee is gebouwd. Aan de zuidzijde/voorkant werd het gebouw provisorisch afgesloten door een bakstenen voorgevel.
Pas in 1978 werd de huidige definitieve voorgevel gerealiseerd naar een ontwerp van architect Jozef Fanchamps uit Kerkrade. Aannemer Wulleweber voerde het werk uit voor de prijs van 280.000 gulden. De daarvoor benodigde Kunradersteen was vrijgekomen bij de aanleg van de snelweg Heerlen-Maastricht. Door de architect waren sinds 1959 diverse plannen voor de afbouw van de voorgevel bij het bisdom Roermond ingediend, die alle om uiteenlopende redenen werden afgekeurd.
Geheel voltooid werd de voorgevel in 2000 door het aanbrengen van een kruisbeeld. Ontworpen door Bert Kreijen (Kerkrade, edelsmid en beeldhouwer) op initiatief van de paters Kruisheren en betaald door de zusters Ursulinen. De Ursulinen (onderwijs) bewoonden tussen 1919 en 2000 een groot klooster aan de Holzstraat.
Grootscheepse renovatie in 1984. In 1994-’95 herstel van aanzienlijke schade ten gevolge van de aardbeving in 1992.
In 2019 is de kerk op last van de gemeente enkele maanden gesloten geweest vanwege scheurvorming in diverse muren.
Op het plein voor de kerk staat sinds 1978 het bronzen kunstwerk “Drie Danseressen” (Riengele- riengela-roza)
van Thomas Rodr (1927-2011) Nederlandse beeldhouwer van Tsjechische afkomst.
Dichtstbijzijnde kolenmijn: Domaniale mijn te Kerkrade-Holz, productieperiode 1815-1969.
De kerk in Holz is gewijd aan de H. Catharina van Alexandrië. Nog tot in de twintigste eeuw werd Catharina in Kerkrade vereerd als de beschermheilige van de mijnwerkers. Catharina werd en wordt afgebeeld met een gebroken rad als martelwerktuig, dat vóór de komst van de moderne mijnbouw geassocieerd werd met het waterrad dat de mijngangen droog moest houden. De schacht van de Neuprick-mijn in Bleijerheide (1808-1904, de tweede mijn in Zuid-Limburg en de eerste particuliere mijn) had de naam Catharina-schacht.
In de Europese mijnbouwgebieden werd vanaf de twintigste eeuw de H. Barbara (feestdag 4 december) algemeen als beschermheilige vereerd.
