Heilust, O. L. Vrouw van Altijddurende Bijstandkerk
De kerk
De O. L. Vrouw van Altijddurende Bijstandkerk in Kerkrade-Heilust is gebouwd in 1955 naar ontwerp van architect Harry Koene (Sint Pieter, 1908-Maastricht, 1995) door aannemer Beugels uit Oirsbeek. Het ontwerp van Koene is geënt op de ideeën van de Bossche School. Het is een pseudobasilikale kruiskerk met een halfronde apsis en met romaniserende elementen. De lengte-as loopt van zuidoost naar noordwest (priesterkoor). Opgetrokken in baksteen, zadeldaken gedekt met Hollandse pannen. Voorgevel beheerst door grote rondboog, waarin de hoofdingang bestaande uit drie houten deuren zich bevindt. Links van de voorgevel de doopkapel. Boven op de viering een dakruitertje met koperen spits.
Tegen de rechtertranseptarm is de sacristie aangebouwd. De halfronde apsis heeft een kegelvormig dak gedekt met leien.
In de kerk schoon metselwerk. Het brede middenschip van de smalle zijbeuken gescheiden door een arcade van vier rondbogen, die direct voortkomen uit rechthoekige pijlers. Vlakke plafonds, bestaande uit moer- en kinderbalken gedekt met spaanplaten. In de viering een cassetteplafond.
Ter vervanging van de noodkerk, in 1950 gebouwd naar plannen van architect Harry Koene ten behoeve van de in 1949 opgerichte parochie O. L. Vrouw van Altijddurende Bijstand.
De toren gepland in de rechterhoek van schip en zijbeuk, werd wegens geldgebrek en mogelijke werking van de ondergrond ten gevolge van de kolenwinning niet gebouwd.
Om mijnschade te voorkómen is het gebouw opgetrokken in acht compartementen voorzien van dilatatievoegen.
Tegen de voorgevel onder de rondboog een mozaïek van Marianne van der Heijden (Kerkrade, 1922-Maastricht, 1998), voorstellende “Maria op de bruiloft van Kana” uit 1956. Maria wordt omgeven door zon, maan en sterren en op de voorgrond wijnkruiken en de tekst “doet wat hij u zeggen zal”.
In het plantsoen voor de kerk een beeld van de H. Barbara leunend op een mijnschacht. Hiervan geen gegevens.
De kerk is in 2014 aan de eredienst onttrokken, gekocht door de gemeente Kerkrade en in 2017-’18 getransformeerd in een Multifunctionele Accommodatie , ’t Westhoes.
Dichtstbijzijnde kolenmijn: de mijn Willem-Sophia te Spekholzerheide, productieperiode 1902-1970.
’t Westhoes
De ombouw van het kerkgebouw tot een multifunctionele accommodatie werd in 2017-’18 naar een ontwerp van Satijn Plus Architecten uit Born uitgevoerd door aannemer Smeets Bouw uit Maastricht. Kosten ca. € 4.000.000. Belangrijke uitgangspunten waren het zoveel mogelijk behouden van de karakteristieke glas-in-loodramen van Jacques Vonk en de buitenzijde van de kerk. Er werd een nieuw gebouw van twee verdiepingen in het bestaande kerkgebouw gerealiseerd door als het ware “dozen” aan de achterzijde naar binnen te schuiven. De achterzijde/noordzijde van de kerk werd ontdaan van de apsis en bijgebouwen en geopend, waardoor de entree van de accommodatie aan de noordzijde gesitueerd kon worden.
Rondom de centraal gelegen entree met horecavoorzieningen bevinden zich diverse multifunctionele ruimtes. Ter plaatse van het middenschip op de eerste verdieping de grootste doos: een grote multifunctionele zaal met een groot podium en ruim 250 zitplaatsen. De zaal steekt een groot stuk uit boven het entreegedeelte en de grote raampartij op het noorden biedt een geweldig uitzicht op de omgeving. De zaal is via een trappartij in de westelijke zijbeuk bereikbaar.
De Multifunctionele Accommodatie kreeg de naam Wijkpunt ’t Westhoes, en biedt ruime mogelijkheden voor activiteiten van de bewoners van Kerkrade-West en zo’n 20 verenigingen en organisaties waaronder muziekverenigingen, zangkoren en sociaalmaatschappelijke instellingen. Met deze invulling is het voormalige kerkgebouw opnieuw een centrale ontmoetingsplek voor de buurtbewoners geworden.
De ramen
Situatie vóór de verbouwing tot ’t Westhoes.
De kerk heeft rondboogvensters die alle voorzien zijn van glas-in-loodramen vervaardigd naar ontwerp van Jacques Vonk in 1956 (Rotterdam, 1923-Ermelo, 2000).
Twee vensters in de apsis van het priesterkoor. Van de transeptarmen hebben de kopse gevels elk een groep van drie hoge rondboogvensters en de zijgevels twee resp drie hoge rondboogvensters.
In elke zijbeuk vier rondboogvensters en in de doopkapel aan de voorkant van de kerk twee vensters.
Een halfrond glas-in-loodraam in het bovenlicht boven de toegangsdeur.
Tijdens de ombouw is men erin geslaagd de glas-in-loodramen te behouden. Echter de ramen in het transept (positie 8, 9, 10, 11, 14, 15 en 16) zijn weliswaar behouden, maar van binnenuit niet meer zichtbaar. Beide ramen uit de apsis(positie 12 en 13) zijn verdwenen.
Alle ramen zijn voor de verbouwing uit de vensters gehaald, schoongemaakt en zo nodig gerestaureerd. Het betreft 24 ramen bestaande uit 390 panelen van 60x110cm. Dit gebeurde door Studio Vitri (Paul Thomissen) uit Spekholzerheide met hulp van DM Glas in Lood (Danielle Merks) uit Helvoirt en de glazeniersopleiding van Syntra uit Tongeren (Be). Leo Meeuwis, schoonzoon van Jacques Vonk, heeft het beschadigde raam boven de ingang gerestaureerd.
Bronnen:
Website Kerkgebouwen in Limburg
Website www.glasmalerei-ev-web.de van Forschungsstelle Glasmalerei des 20. Jahrhunderts/Limburg, Kerkrade-Heilust
Website Satijn Plus Architecten
