Eggen, Jos

Jos Eggen, Geometrica en Domaniale-mijn, 1955, Kerkrade, Stadhuis

Jos Eggen
Jos Eggen (Kerkrade, 1923-Heerlen, 2008) glazenier, schilder, (reclame)tekenaar.
Na het overlijden van beide ouders vervolgde hij de lagere school op het Voogdijgesticht St. Joseph/Huize St. Joseph van de paters van het Heilig Hart van Jezus te Cadier en Keer. ( Het jongensinternaat St. Joseph bood plaats aan kinderen uit gebroken gezinnen, moeilijk opvoedbare kinderen en aan wezen zoals Jos.) Na de lagere school volgde hij bij de paters de opleiding tot huisschilder aan de ambachtsschool St. Joseph. De paters zagen het tekentalent van Jos en meldden hem aan bij de Middelbare Kunstnijverheidsschool in Maastricht (1941-’45). Na een jaar studie (1947-’48) aan de Rijksacademie van Amsterdam, hij werkt dan tegelijkertijd bij glasatelier Van Straten in Utrecht, vervolgt hij van 1948-’52 zijn opleiding aan de toen pas opgerichte Jan van Eyckacademie in Maastricht. Hier kreeg hij o.a. les van Thé Lau (1889-1958) docent schilderen en van Jos ten Horn (1894-1956) hoogleraar in de monumentale schilderkunst en glazenierskunst. Jos behoorde tot de eerste vier glazeniers die de Maastrichtse academie afleverde.
Woonde en werkte in Kerkrade-Bleijerheide. Was lid van de Kerkraadse Kunstkring.
Als zelfstandig glazenier kreeg hij veel opdrachten voor glas-in-loodramen vanuit Noord-Limburg, waar tijdens de Tweede Wereldoorlog tal van kerken en kerkramen ernstig beschadigd of verwoest waren. Voor de uitvoering van zijn ontwerpen werkte hij vooral samen met “Glas in lood atelier Jan Heijnen” aan de Stationsstraat te Swalmen. De toenmalige eigenaar was Jan Heijnen jr (1915-2004); hij hief het glasatelier op in 1964. Jos werkte ook samen met Atelier Felix in Maastricht en Atelier Flos in Steyl.
Voor Jos was een opdracht pas voltooid als het raam op de plaats van bestemming daadwerkelijk was ingezet. Daar zorgde hij dan ook zelf voor. Zijn glas-in-loodramen ontwierp hij in alle mogelijke schakeringen van één kleur, bij voorkeur van de kleur blauw.
Voor de wethouderskamer in het Stadhuis van Kerkrade vervaardigde hij twee glas-in-loodramen bestaande uit acht panelen waarop de zeven vrije kunsten zijn uitgebeeld, in combinatie met historische gebouwen van Kerkrade en van de mijnindustrie  De ramen werden onthuld op 24 april 1954,  tegelijkertijd met de onthulling van de grote glaswand in de raadszaal van glazenier Frans Hofs. De panelen zijn later herplaatst in de gang tegen de wand naast de toegang tot de raadszaal.
Als gevolg van een conflict met de bisschoppelijke bouwcommissie besloot hij in 1959 te stoppen met zijn glazenierswerkzaamheden en kwam er een abrupt einde aan zijn veelbelovende, maar kortstondige carrière als glazenier. De rest van zijn werkzaam leven werkte hij in loondienst voor een Akens reclamebureau.
Het conflict met de bouwcie speelde rond de beglazing van de nieuwe Maria Gorettikerk (1954) in Kerkrade-Nulland. Kunstenaar Hub Levigne (1905-1989) had vijf ramen (afbeeldingen van Vincentius, Martinus, Barbara, Hubertus en Maria) geplaatst in een zijbeuk (ca. 1955). Enige tijd later kreeg Jos Eggen opdracht voor twee ramen ( H. Familie, Theresia van Avila) in de andere zijbeuk, op voorwaarde dat ze aangepast zouden zijn aan de reeds geplaatste ramen van Levigne. ( De andere drie ramen (Henricus, Christoffel, Gelovige Arbeiders) in de zijbeuk zijn gemaakt door Wim van Hoorn.) De bisschoppelijke bouwcommissie zou nu door toedoen van Levigne die zelf lid was van de commissie, de ramen van Jos Eggen hebben afgekeurd. Door bemiddeling van de pastoor van de Maria Gorettikerk zijn beide ramen van Jos Eggen alsnog geplaatst. Jos acht het nu onmogelijk om nog ooit een opdracht van het bisdom te krijgen en stopt onmiddellijk met zijn glazenierswerk.
De Maria Gorettikerk is in 2009 gesloopt. Enkele (welke?) van de glas-in-loodramen uit de kerk konden behouden blijven en zijn herplaatst in het Wijkgezondheidscentrum ” Kling Nullet” dat op de plaats van de afgebroken kerk is gebouwd.
Het “Goede Herder-raam” van Hub Levigne uit 1953 dat zich in de apsis bevond, is herplaatst in de Martinuskerk te Spekholzerheide. Samen met twee nieuwe flankerende ramen van Studio Vitri vormt het raam van Levigne het tripletraam “de Goede Herder”,  in 2018 geplaatst ter ere van het priesterjubileum van pastor Knubben. Door de plaatsing van het raam van Hub Levigne pal tegenover het Sterre-der-Zeeraam van Jos Eggen uit 1956 in de Martinuskerk zijn beide kunstenaars na hun dood toch weer verenigd.

Enkele ramen van Jos Eggen:
H. Naam van Jezuskerk in Broekhuizenvorst (1949/1950)
H. Gertrudiskerk in Oirlo (1950)
St. Clemensschool in Hulsberg (1956)
O.L. Vrouw Geboortekerk in Blitterswijck (1958)

Kerkramen in de Oostelijke Mijnstreek:
Ramen in de Martinuskerk te  Kerkrade-Spekholzerheide (1956)
Ramen in de Maria Gorettikerk  Kerkrade-Nulland (1959), afgebroken
Raampjes in Stadhuis Kerkrade, naast toegang raadszaal (1954)

Bronnen:
Sander van Daal, In memoriam Jos Eggen (1923-2008), op de website Historische Architectuur.nl
Leon Jeurissen, Ruud Moonen, ‘Glazenier Jos Eggen 1932-2008; een bijna vergeten Kerkraadse kunstenaar’ in:  Kerkrade Onderweg XVI (2012)
Ruud Moonen, ‘Glas-in-lood ramen Jos Eggen Stadhuis Kerkrade’ in: Kerkrade Onderweg XVIII (2014) 101-104

contact

Wilt u meer informatie, heeft u vragen of heeft u zelf meer informatie? Laat uw gegevens achter en ik neem zo spoedig mogelijk contact op.

Uw gegevens worden niet opgeslagen op deze website maar uitsluitend gebruikt om contact op te nemen.